Τι ειναι η Κοιλιοκάκη

Η Κοιλιοκάκη, λέξη άγνωστη σε πολλούς αναφέρεται σε μια χρόνια πάθηση του λεπτού εντέρου με κληρονομική προδιάθεση, η οποία προκαλείται από αντίδραση του οργανισμού στη γλουτένη, λόγω της γλοιανδίνης μιας πρωτεΐνη που περιέχεται στο σιτάρι, το κριθάρι, τη σίκαλη και τη βρώμη.

Αν και η ακριβής αιτιολογία του συνδρόμου της Κοιλιοκάκης δεν είναι γνωστή, θεωρείται ότι είναι αυτοάνοση νόσος, γιατί ο οργανισμός με το ερέθισμα της γλουτένης ενεργοποιεί ανοσολογικούς μηχανισμούς που επιτίθενται και  προκαλούν βλάβη στο βλεννογόνο του λεπτού εντέρου, καταστρέφοντάς τον και επηρεάζοντας έτσι την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών που περιέχονται στις τροφές.  Αν και στο παρελθόν η νόσος εθεωρείτο σπανιότερη (1:1000) σήμερα υπολογίζεται ότι 1 στα 140 άτομα στο δυτικό κόσμο πάσχει από Κοιλιοκάκη. 

Τα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία μετά την ένταξη της γλουτένης στη δίαιτα και περιλαμβάνουν μια πληθώρα ποικίλων εκδηλώσεων, όπως διαταραχές  κενώσεων (διάρροια ή δυσκοιλιότητα) ανορεξία, ανεπαρκή πρόσληψη βάρους (κυρίως στα μικρά παιδιά), απώλεια βάρους, μετεωρισμό της κοιλιάς και κοιλιακά άλγη, καθυστέρηση της ήβης, χρόνια οστεοπενία, ερπητοειδή δερματίτιδα, διαταραχές της συμπεριφοράς, κνίδωση κ.α.. Άλλες φορές τα συμπτώματα μπορεί να είναι λιγότερο ειδικά ή να απουσιάζουν εντελώς και η μόνη ένδειξη να είναι μια αγνώστου αιτιολογίας σιδηροπενική αναιμία και μια αύξηση των ηπατικών ενζύμων (τρανσαμινασών). Τα μακροχρόνια αποτελέσματα της νόσου, εάν παραμείνει αδιάγνωστη και χωρίς θεραπευτική αντιμετώπιση, αποτελούν το αδενοκαρκίνωμα και το λέμφωμα του λεπτού έντερου.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με τη νόσο Κοιλιοκάκη, παραμένουν αδιάγνωστοι, γιατί συνήθως ή δεν πηγαίνουν ποτέ στο γιατρό ή όταν πηγαίνουν διαγιγνώσκονται λανθασμένα ότι έχουν το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, τα συμπτώματα του οποίου μοιάζουν με αυτά της Κοιλιοκάκης. Για κάθε ασθενή διαγνωσμένο με το σύνδρομο της Κοιλιοκάκη, υπάρχουν άλλοι 50 οι όποιοι παραμένουν αδιάγνωστοι.

Διατροφή χωρίς γλουτένη 

Ο Αρεταίος ο Καππαδόκης περιέγραφε ότι αντιμετώπιζε κοιλιοκάκη, με χυμό σταφυλιού και γάλα κατσίκας. Στο μέλλον ένα ένζυμο ή ένα εμβόλιο θ’ αντιμετωπίζουν την κοιλιοκάκη. Σήμερα όμως η μοναδική αντιμετώπισή της είναι η δίαιτα χωρίς γλουτένη δια βίου.

Η δίαιτα χωρίς γλουτένη για τα άτομα με κοιλιοκάκη πρέπει να είναι αυστηρή. Η λήψη μικρών ποσοτήτων γλουτένης, ακόμη κι όταν δεν ακολουθείται από έκδηλα κλινικά συμπτώματα, έχει σοβαρές συνέπειες όσον αφορά την αντίδραση του εντερικού βλεννογόνου. Η αυστηρή συμμόρφωση σε δίαιτα χωρίς γλουτένη δια βίου σχετίζεται εξ ορισμού με ακέραιο εντερικό βλεννογόνο και σύμφωνα με μελέτες εξασφαλίζει αποκατάσταση των επιπέδων σιδηρου (Fe) στον ορό των ασθενών με κοιλιοκάκη, αποκαθιστά το ισοζύγιο ασβεστίου (Ca) και το οστικό μεταβολισμό, ενώ έχει αρνητική συσχέτιση με την εγκατάσταση αυτοάνοσων νοσημάτων.

Ενδεχομένως κατά την αρχή της διάγνωσης να χρειαστεί εκτός από δίαιτα χωρίς γλουτένη να εφαρμοστεί και δίαιτα χωρίς λακτόζη, σε άτομα που ανέπτυξαν υπολακτασία ως δευτεροπαθή εκδήλωση της κοιλιοκάκης.

Με τη συνεργασία του διαιτολόγου θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα τέτοιο διαιτολόγιο, που όχι μόνο θα είναι ελεύθερο γλουτένης, αλλά θα είναι ταυτόχρονα ισορροπημένο και θα καλύπτει τις αυξημένες διατροφικές απαιτήσεις των ατόμων με κοιλιοκάκη.

Ομάδες Τροφίμων

Ποια είναι τα άλλα προβλήματα υγείας που οι ασθενείς  με κοιλιοκάκη έχουν;
Οι ασθενείς  με κοιλιοκάκη, τείνουν να έχουν και  άλλες ασθένειες στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα υγιή κύτταρα και τους ιστούς του σώματος. Η σχέση μεταξύ κοιλιοκάκης και των ασθενειών αυτών μπορεί να είναι γενετική. Οι ασθένειες αυτές μπορεί να είναι:

• Ο διαβήτης τύπου 1
• Η αυτοάνοση  νόσος του θυρεοειδούς
• Η αυτοάνοση νόσος του ήπατος
• Η ρευματοειδή αρθρίτιδα
• Η νόσος του Addison, μια κατάσταση κατά την οποία η αδένες που παράγουν κρίσιμες ορμόνες είναι κατεστραμμένοι
• Το σύνδρομο Sjogren, μια κατάσταση κατά την οποία η αδένες που παράγουν τα δάκρυα και το σάλιο καταστρέφονται

Πώς γίνεται διάγνωση της κοιλιοκάκης;
Η διάγνωση της  κοιλιοκάκης μπορεί να είναι δύσκολη, διότι ορισμένα  από τα συμπτώματά της είναι παρόμοια με εκείνων  άλλων ασθενειών.  Η κοιλιοκάκη μπορεί να συγχέεται με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, της σιδηροπενικής αναιμίας που προκαλείται από  απώλεια αίματος στην έμμηνο ρύση, τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, την  εκκολπωματίτιδα, τις εντερικές λοιμώξεις, και το  σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να είναι για  καιρό υποδιαγνωσμένη  η μη διαγνωσμένη. Δεδομένου ότι οι γιατροί είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένοι στα διάφορα πολλαπλά συμπτώματα της νόσου και  αξιόπιστες αναλύσεις αίματος καθίστανται διαρκώς περισσότερο διαθέσιμες, τα ποσοστά διάγνωσης συνεχώς  αυξάνονται.

Πηγές